ZAMIESZKAĆ RAZEM Z JEZUSEM
List Pasterski Episkopatu Polski
Umiłowani w Chrystusie Panu, Siostry i
Bracia,
Już po raz dziewiąty przeżywamy w naszej
Ojczyźnie Tydzień Wychowania. W tym roku chcemy przyłączyć się do pierwszych
uczniów Jezusa i wraz z nimi zadać naszemu Mistrzowi pytanie: „Nauczycielu,
gdzie mieszkasz?” (J 1, 38). Czynimy to w pierwszym dniu września, w
osiemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej, która była jednym z
najtragiczniejszych rozdziałów w historii świata. Trzeba jednak pamiętać, że
czas wojny pokazał również, do jakich zwycięstw zdolny jest człowiek. Stu ośmiu
męczenników tego okresu wyniesionych na ołtarze to tylko cząstka olbrzymiej
liczby osób, które poniosły męczeńską śmierć, dając świadectwo wiary i
wielkości człowieczeństwa. Była wśród nich między innymi nauczycielka, bł.
Natalia Tułasiewicz, należąca do licznej grupy pedagogów i wychowawców, ofiar
II wojny światowej.
1.
Dom rodzinny – miejscem kształtowania
więzi
Odpowiadając na pytanie uczniów, Jezus
nie informuje ich, gdzie mieszka, ale chce nawiązać z nimi relację. Mówi:
„Chodźcie, a zobaczycie” (J 1, 39). Dalej dowiadujemy się, że uczniowie „poszli
i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego” (J 1,39). To
pierwsze spotkanie musiało być dla nich rzeczywiście ważne, skoro zapamiętali,
że „było to około godziny dziesiątej” (J 1, 39).
Jesteśmy świadkami początku wspólnej
drogi Nauczyciela z uczniami. Jezus pozwolił im być ze sobą. Bycie razem i
rozwijanie wzajemnych więzi ma zawsze podstawowe znaczenie w procesie
wychowania. Szczególnie istotna jest relacja pomiędzy dzieckiem a jego
pierwszymi i najważniejszymi wychowawcami, którymi są rodzice. Braków w tej
relacji – zwłaszcza w pierwszej fazie życia dziecka – nie da się całkowicie
naprawić. Relacja z rodzicami jest dla dziecka źródłem zaspokojenia
najważniejszej potrzeby – poczucia bezpieczeństwa i zaufania, warunkującej jego
prawidłowy rozwój w dalszych latach życia. Dom w znaczeniu wychowawczym to nie
budynek, lecz żywe więzi pomiędzy członkami rodziny. Pisze o tym papież
Franciszek w Adhortacji Christus vivit,
podsumowującej XV Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów pod hasłem Młodzi, wiara i rozeznawanie powołania:
„Tworzenie domu to ostatecznie
tworzenie rodziny (…) Tworzenie silnych więzi wymaga zaufania, które codziennie
karmi się cierpliwością i przebaczeniem”.
Zaniedbania w kształtowaniu więzi
rodzinnych w dzieciństwie mogą wywołać w życiu dojrzałego człowieka o wiele
groźniejsze skutki niż trudne doświadczenia wynikające chociażby z braków
materialnych. Przykładem mogą tu być dramatyczne historie rodzin, które w
wyniku II wojny światowej traciły niekiedy cały dobytek, a mimo to potrafiły
uchronić dzieci przed zgubnymi duchowymi i psychicznymi skutkami doznanego zła.
Wojenne doświadczenia nie pozbawiły ich bowiem tego, co najważniejsze – więzi
opartej na prawdziwej miłości. Majątek można odzyskać, ale wewnętrzne
rany spowodowane brakiem miłości goją się bardzo długo. Jakże istotne dla życia
rodziny jest to, by być razem, wspierać się, szczerze ze sobą rozmawiać,
wspólnie przeżywać radość niedziel i dni świątecznych, spożywać posiłki,
spędzać razem czas wolny. Te proste, zdawałoby się, środki budowania wzajemnych
relacji wymagają dziś ponownego odkrycia.
2.
Uwierzyć, że Bóg nas kocha
Uczniowie, którzy poszli za Jezusem, by
„zobaczyć, gdzie mieszka”, „tego dnia pozostali u Niego” (J 1,39). Tak
rozpoczął się dla nich czas wspólnego przebywania z Jezusem. Zanim wyruszyli,
by głosić Ewangelię i prowadzić działalność apostolską, między nimi a Mistrzem
zawiązała się prawdziwa przyjaźń. Dzięki tej relacji, gdy nadszedł czas
prześladowania, zachowali siłę i odwagę. Doświadczenie towarzyszenia Jezusowi
musiało dokonać w uczniach naprawdę głębokiej przemiany, skoro w obliczu
zagrożenia, gdy zakazywano im przemawiania w imię Jezusa, odpowiadali z
przekonaniem: „nie możemy nie mówić tego, cośmy widzieli i słyszeli” (Dz 4, 20).
Źródłem siły we wszystkich sytuacjach
życiowych jest doświadczenie bezwarunkowej miłości Boga. Już od pierwszych
chwil w świadomości człowieka kształtuje się obraz Boga, mający kluczowe
znaczenie dla całego procesu rozwoju wiary. Najpierw tworzy go atmosfera życia
rodzinnego – miłość rodziców, towarzyszenie dziecku, rodzicielskie gesty i
wypowiadane słowa, a później rozmowy i stopniowe wprowadzanie w życie modlitwy.
Drodzy Rodzice!
Starajcie się korzystać z wszelkich
możliwych środków, by pomóc swoim dzieciom odkryć bliskość Boga. Niech Wasze
słowa i czyny potwierdzają to, co o miłości Bożej pisze papież Franciszek: „Dla
Niego [dla Boga] jesteś naprawdę cenny, nie jesteś nieznaczący, jesteś dla
Niego ważny. (…) Nie chce wyliczać twoich błędów, a w każdym razie pomoże ci
nauczyć się czegoś również z twoich upadków. Ponieważ cię kocha. (…) Jest to
miłość, która nie przytłacza, (…) miłość, która nie upokarza ani nie zniewala.
Jest to miłość Pana, miłość codzienna, dyskretna i respektująca, miłość wolności
i dla wolności, miłość, która leczy i uwzniośla. To miłość Pana, która wie
więcej o powstawaniu niż upadkach, o pojednaniu niż zakazach, o dawaniu nowej
szansy niż potępieniu, o przyszłości niż przeszłości” (Papież Franciszek,
Adhortacja Christus vivit 115,
116).
3.
Zaufać Jezusowi
My wszyscy – rodzice jako najważniejsi
świadkowie wiary, duszpasterze i katecheci – jesteśmy odpowiedzialni przed
Bogiem za rozwój wiary dzieci i młodzieży. Dlatego powinniśmy pamiętać o naszym
podstawowym zadaniu, jakim jest głoszenie prawdy, że Jezus jest jedynym Panem i
Zbawicielem człowieka. Prawdę tę głosił św. Paweł Apostoł, który w Liście do
Koryntian pisał: „Przekazałem wam na początku to, co przejąłem: że Chrystus
umarł – zgodnie z Pismem – za nasze grzechy, że został pogrzebany, że
zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem” (1 Kor 15, 3-4).
Znakomitą okazją do realizacji tego
zadania może być przygotowanie do sakramentów świętych, zwłaszcza sakramentu
bierzmowania. Spotkania kandydatów w parafii, tworzenie małych grup, udział w
rekolekcjach ewangelizacyjnych – to tylko niektóre działania otwierające szansę
na to, by po przyjęciu bierzmowania więź młodych ludzi z Jezusem nie osłabła,
ale nadal się rozwijała i realizowała, na przykład poprzez działalność i
zaangażowanie we wspólnotach i ruchach religijnych. Celem parafialnych spotkań
o charakterze ewangelizacyjnym powinno być głoszenie prawdy, którą młodym
ludziom przypomina papież Franciszek. Warto zatrzymać się nad jego słowami:
„Jesteśmy zbawieni przez Jezusa: bo nas kocha i tej miłości nie może się
sprzeciwić. Możemy Mu robić cokolwiek, ale On nas kocha i zbawia. Bo tylko to,
co jest kochane, może być zbawione. Tylko to, co się akceptuje, może zostać
przemienione. Miłość Pana jest większa niż wszystkie nasze sprzeczności,
wszystkie nasze słabości i wszystkie nasze małoduszności. (…) Prawdziwym
upadkiem – uważajcie – prawdziwym upadkiem, który może zrujnować nam życie,
jest bowiem pozostanie na ziemi i niepozwolenie sobie pomóc” (Papież
Franciszek, Adhortacja Christus vivit
120).
Czy jestem świadkiem Jezusa wobec tych,
do których zostałem posłany? Czy jeśli jako rodzic, nauczyciel wychowawca,
ksiądz, katecheta zostanę zapytany przez wychowanków o moje życie, będę miał
odwagę powiedzieć im to, co powiedział Jezus: „Chodźcie a zobaczycie”?
4.
Nasze zadanie
Dziękujmy dobremu Bogu za to, że
przeżywając osiemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej, cieszymy się
darem pokoju. Co zrobić, by ten pokój był trwały, by widmo konfliktów i wojen
stało się bardziej odległe? Warto skorzystać z porady kogoś, kto przeżył
gehennę wojny, naocznego świadka tamtych wydarzeń. Zofia Kossak, polska pisarka
– autorka powieści historycznych, w czasie II wojny światowej była więźniarką
obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Tragiczne doświadczenia obozowe
znalazły wyraz w jej książce pod tytułem Z
otchłani. Pod koniec ostatniego rozdziału Zofia Kossak kieruje do czytelników
apel: „Wychować inaczej ludzi! Dotykamy sedna sprawy, celu właściwego tej
książki. Czytelniku! Za to, że Bóg cię zachował (…) musisz się do tego dzieła
przyłożyć (…). Jest to obowiązkiem tych, którzy przeżyli względem tych, którzy
pomarli. Jest to obowiązkiem dzisiejszego pokolenia w stosunku do pokoleń,
które nadejść mają i które trzeba uchronić od możliwości nawrotu ofensywy
piekła. Nie traćmy czasu!”
Zachęcamy wszystkich do głębokiego i
twórczego przeżycia IX Tygodnia Wychowania. Osobom zaangażowanym w proces
formacji dzieci i młodzieży: Rodzicom, Nauczycielom, Duszpasterzom i
Katechetom, na rozpoczynający się rok szkolny i katechetyczny 2019/2020, z
serca błogosławimy i dziękujemy za wypełnianie trudnej, ale jakże pięknej
misji. Dziękujemy za każde świadczone dobro.
Podpisali:
Kardynałowie, Arcybiskupi i Biskupi
obecni na 383. Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski
Wałbrzych-Świdnica 13 – 14 czerwca 2019
r.
