Godzinki Anny Bretońskiej (Grandes Heures d'Anne de Bretagne), Tours, 1505-1510, iluminator: Jean Bourdichon, fol. 120r; BnF - Bibliothèque nationale de France (Latin 9474), Gallica
Godzinki, Francja, ok. 1515, fol. 53v; Houghton Library (MS Richardson 10)
Godzinki Katarzyny z Kleve, Utrecht, ok 1440 r. p.279; The Morgan Library & Museum (MS M.917)
Mszał, Paryż, XV w., p. 604; BnF - Bibliothèque nationale de France (Latin 865A), Gallica
Godzinki, prawdopodobnie Paryż, ok. 1490-1500, fol. 123r; Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland (KB, 76 F 14)
Godzinki, Francja, XV/XVI w., fol. 185r; Bodleian Libraries (MS. Buchanan e. 4)
Modlitewnik Karola Śmiałego, Gandawa i Antwerpia, 1469, iluminator: Lieven van Lathem, fol. 34v; Getty Museum (Ms. 37)
Godzinki Joanny I Kastylijskiej ("London Rothschild Hours"), prawdopodobnie Gandawa, ok.1500, fol. 227v; The British Library (Add MS 35313)
Modlitewnik, prawdopodobnie Brabancja, ok. 1430-40, fol. 163v; The Walters Art Museum (W.164)
Godzinki, Paryż, 1407, fol. 137r; Bodleian Libraries (MS. Douce 144)
Godzinki, Francja, XV w., fol. 80 r; Trinity College Library, Cambridge (B.11.32)
Brewiarz, Paryż, ok.1410-1419, fol. 435 r; The British Library (Harley 2897)
Obrazy życia Chrystusa i świętych, Francja, ok.1250-1300, fol. 89r; BnF - Bibliothèque nationale de France ( NAF 16251), Gallica BnF
Godzinki, Francja, XV w., fol. 127v; The Huntington Library, Art Collections, and Botanical Gardens (HM 01179)
Godzinki, Francja, ok.1440, fol. 70v; The Morgan Library & Museum (M.63)
Godzinki, Francja, ok.1440, fol. 70v; The Morgan Library & Museum (M.63)
Alfred Rethel „Św. Marcin i żebrak” olej na płótnie, 1836 Salon Sztuki, Hamburg
Opis:
Święty Marcin był synem rzymskiego legionisty. Z woli ojca sam również obrał stan żołnierski. W roku 338 legion, w którym służył, przeniesiono do Galii, w okolice miasta Amiens. Historię, która tam się wydarzyła, opisał w „Złotej legendzie” żyjący w XIII wieku włoski dominikanin Jakub de Voragine: „Pewnego zimowego dnia św. Marcin, przejeżdżając przez bramę Amiens, spotkał jakiegoś biedaka, który był nagi i nie dostał jeszcze od nikogo jałmużny. Zrozumiał tedy Marcin, że to on właśnie powinien pomóc biedakowi, wyciągnął więc miecz i rozciął na dwoje płaszcz, który miał na sobie. Następnie oddał biednemu jedną część, a drugą okrył się znowu.
Następnej nocy ukazał mu się Chrystus, ubrany w tę część jego płaszcza, którą dał biednemu, i tak rzekł do aniołów, którzy Go otaczali: "W tę szatę ubrał mnie Marcin, który jeszcze jest katechumenem!”. Ta opowieść była kiedyś bardzo popularna.
Od XIII do XVII wieku powstało wiele rzeźb i obrazów, przedstawiających św. Marcina jako żołnierza na białym koniu, dzielącego się z żebrakiem swym płaszczem. Potem temat przestał być dla artystów atrakcyjny, ale w pierwszej połowie XIX wieku znów się pojawił w twórczości malarzy romantyków.
Marcin namalowany przez niemieckiego artystę Alfreda Rethela to rycerz w późnośredniowiecznej zbroi. Jego czapkę zdobi mały krzyżyk. Takich czapek nigdy nie noszono, przypomina ona nieco nakrycia głowy patriarchów. To zapowiedź, że Marcin kiedyś porzuci stan żołnierski i w 371 roku zostanie biskupem diecezji Tours w Galii. Marcin podzielił już swój płaszcz i wręcza jego połowę żebrakowi. Miasto Amiens widzimy w oddali.
Na podstawie: https://www.gosc.pl/doc/2799662
***
Witraż w nawie głównej w kościele parafialnym w Zarszynie
Mistrz San Lázaro Śmierć św. Marcina z Tours olej na desce, pocz. XVI w.
Muzeum Sztuk Pięknych, Walencja
